صفحه اصلی

حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه

الباب السّادس فی ذکر نفس الکلّی و احواله

الباب السّادس فی ذکر نفس الکلّی و احواله

ذکر نفس الکلی نذیر ناصح و اهماله غرور فاضح

صفت کلماتی که با نفس کلّی رود و جوابها که او گوید

جوابها که با نفس کلّی گوید

اندر صفت مرید

اندر عذر انبساط گوید

در چشم نگاه داشتن گوید قالَ النّبی علیه السّلام: النّظر سهم منِ سهامِ الشیطان

اندر صفت خوب روی بدخوی گوید

اندر شرح خوب و زشت گوید

اندر صفت شاهدان گوید

در مذمت شهوت راندن

اندر صفت خوب رویان و شاهدان گوید

اندر مذمّت دنیا و وصف ترک او

اندر طلب دنیا

اندر مذمّت کسانی که به جامه و لقمه مغرور باشند

در طلب دنیا و غرور او گوید

اندر مذمّت مال دوست

اندر مذمّت شراب گوید

حکایة و مثل

التمثّل فی اکل الرّبا، اَکل الرّبا کمَن یأکل ناراللظی

اندر نقص دنیا گوید

اندر ترک دنیا و ریاضت نفس گوید

اندر بیان نسب آدمی من عرف نفسه فقد عرف ربه

در حرص و شهوت و خشم گوید

در معنی آنکه عاقلان بی غم نباشند

در متابعت نفس و هواناکردن گوید

در رنج و زیان جان از تن

در معنی آن گوید که آنچه خاکی است به خاک باز شود

اندر صفت نفس بهیمی و انواع شهوات

اندر حشر و نشر الناس کما یعیشون یموتون و کما یموتون یحشرون

فی التّمثّل

ذکر اظهار حال آن سرای فی یوم القیامة فلا انساب بینهم یومئذ ولایتسائلون

فی ذکر انساب البشر من ارکان البشر

در انسانی و حیوانی گوید

حکایت در این معنی

اندر آنکه آدمی پس از اشیاء و جهات پیدا آمد

اندر بیان ظلومی و جهولی انسان کما قال اللّٰه تعالی: وحملها الانسان انّه کان ظلوما جهولا

فی مذمّة الدنیا واهانته و ترکه، من ترح فرح

حکایت و مثل فی لذّة الدنیا مع شدّة العقبی

اندر مذمّت بددلی و بددل

حکایت در شجاعت و غیرت

حکایت در این معنی

اندر نکوهش شکم خواری و بسیار خوردن

التمثّل فی ترک الدّنیا و قصّة روح اللّٰه و تجریده

حکایت روح اللّٰه علیه السّلام و ترک دنیا و مکالمهٔ او با ابلیس

فی ذمِ حبّ الدّنیا و منع شرب الخمر

اندر مذمّت افعال زشت که از خویهای بهیمی است ذکر المثالب للتوقّی لا للقبول والتلقی

در ذمّ مقابح و افعال نکوهیده و منع آن

التمثّل فی شأن اصحاب الغفلة و نظر السّوء

اندر صفت ربیع و تشبیهات گوید ذکر الربیع یحیی القلوب المیتة و یشرح الصدور الضیقة

در تسویت پارسی و تازی

در بیان آنکه ادب به فارسی و عربی نیست

اندر خوردن شراب و خواصّ آن گوید

اندر صفت نقص دنیا

التمثل فی اصحاب المغرورین