امام سعدالملک رشیدالدین محمد بن محمد بن عبدالجلیل عمری کاتب بلخی معروف به رشید وطواط (481 - 573 هجری قمری) ادیب، نویسنده، شاعر و زبان‌شناس بلخی ایرانی در سدهٔ ششم هجری بود که به فارسی و عربی اثر می‌آفرید.
وی در سال ۴۸۱ هجری قمری در بلخ چشم به جهان گشود. رشید وطواط همدوره با خوارزمشاهیان و دبیر دیوان اتسز خوارزمشاه بود. برای اندام کوچکش به او لقب وطواط (به معنای خفاش یا نوعی پرستو) دادند. رشید از شاهان خوارزمی، آتسز و ارسلان و تکش را درک کرد.
میان رشید وطواط و جارالله زمخشری، ادیب و متکلم و مفسر بزرگ قرن ششم، دوستی و مباحثه و مکاتبه بوده‌است و آن دو مباحثاتی بر سر مسائل لغوی و ادبی داشته‌اند.
علاوه بر دیوان شعر، منشآت فارسی رشید وطواط که مجموعه‌ای است از رسائل سلطانی و اخوانی، حدائق السحر فی دقایق الشعر در بدیع و صنایع شعری و فصل الخطاب من کلام عمر بن الخطاب ، تحفه الصدیق الی الصدیق من کلام ابی بکر الصدیق، انس اللهفان من کلام عثمان بن عفان ، نثر اللآلی من کلام امیرالمؤمنین علی و مجموعه رسائل عربی وی نیز معروف است.
دیوان این شاعر که مشتمل بر ۸۵۶۳ بیت و شامل قصاید ، ترجیعات ، ترکیبات ،یک قصیده مسمط مصنوع، غزلیات ، مقطعات و رباعیات است در آذرماه ۱۳۳۹ هجری شمسی از سوی کتابفروشی بارانی به طبع رسیده‌است و از آنجا که دیوانش را قریب دوازده هزار بیت نوشته‌اند، چاپ مذکور در بردارنده تمامی اشعار این شاعر نیست. این چاپ مشتمل بر مقدمه‌ای درباره زندگی و شرح احوال شاعر و مطالب برخی از تذکره نویسان (غیر ازمواردی که مرحوم عباس اقبال آشتیانی در مقدمه کتاب حدایق السحرفی دقایق الشعر نوشته‌اند) و نیز تألیفات رشید وطواط و معرفی نسخ در دسترس مصحح می‌باشد. آنچنان که مصحح نیز در مقدمه دیوان متذکر شده‌اند، اکثر نسخ در دسترس ایشان نسخه‌هایی است که پس از قرن یازدهم کتابت گردیده است.
آثار
حدائق السحر فی دقائق الشعر
ابکار الافکار فی الرسائل و الاشعار
عرائس الخواطر و نفائس النوادر
دیوان فارسی (با بیش از ۸۵۰۰ بیت)
دیوان عربی
نثر اللئالی (مطلوب کل طالب من کلام امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب)
لطایف الامثال و طرایف الاقوال (شرح فارسی ۲۸۱ مَثَل عربی).
مجموعه رسائل عربی
فصل الخطاب
انس اللهفان
جواهر القلائد و زواهر الفرائد (فرائد القلائد)
لغت فارسی منظوم موسوم به حمد و ثنا
درر غرر
تحفة الصدیق الی الصدیق من کلام ابی بکر صدیق
و ۱۱ رساله و مجموعه، صدکلمه‌ای از سخنان خود به عربی.
وی در سال ۵۷۳ هجری قمری در گرگانج خوارزم بدرود حیات گفت.