منوچهر آتشی

منوچهر آتشی (۲ مهر ۱۳۱۰، دهرود شهرستان دشتستان استان بوشهر – ۲۹ آبان ۱۳۸۴، تهران) شاعر، روزنامه‌نگار و مترجم معاصر ایرانی بود. منوچهر آتشی در ۲ مهر ۱۳۱۰ در دهرود در شهرستان دشتستان در استان بوشهر به دنیا آمد. خانوادهٔ وی از عشایر زنگنه کرمانشاه بودند که در حدود ۴ نسل پیش به جنوب ایران مهاجرت کرده بودند. نام جد وی «آتش‌خان زنگنه» بود و به همین دلیل نام خانوادگی وی «آتشی» انتخاب شد. پدر منوچهر آتشی فرد باسوادی بود و به دلیل علاقه‌ای که سرگرد اسفندیاری که در جنوب به رضاخان کوچک مشهور بود به وی داشت، او را به بوشهر انتقال داد و کارمند اداره ثبت و احوال بوشهر شد. منوچهر آتشی در اواخر دههٔ ۳۰ با آهنگ دیگر در شعر معاصر به تجربه‌ای تازه دست می‌زند. او با کشف و شهود در طبیعت جنوبی و وحشی به نوعی خشونت غریزی در شعر دست می‌یابد. اما آنچه خشونت شعری آتشی را از عنصر خشونت آشفته و غیر منسجم برخی از شاعران قبل و بعد از خودش (مثلاً از نصرت رحمانی یا کیومرث منشی‌زاده) متمایز می‌کند به‌جز حضور «جنوب»، لحن حماسی آن است. شعرهای آتشی در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ و ۵۰ شعر کویر است و عناصر طبیعی این کویر حماسه و خشونت را با هم می‌آمیزد. گذشته از آن، عشق و امید و آرزو نیز خود را به این طبیعت جنوبی غرق می‌کند و احساس تنها در مثلث خشونت-حماسه-جنوب چهره نشان می‌دهد. آتشی بر شاعران بسیاری در ایران تأثیر گذاشته‌است و نیز شاعران بسیاری را تربیت کرده‌است. در همین زمینه محمدعلی بهمنی در غزلی تأکید می‌کند: تو آتشی و تمام من از تو شعله‌ور است/ نه من، که روشنی نسلم از شماست هنوز مجموعه‌های شعری زیر از آثار اوست: آهنگ دیگر ۱۳۳۸ آواز خاک ۱۳۴۶ دیدار در فلق ۱۳۴۸ بر انتهای آغاز ۱۳۵۰ گزینه اشعار ۱۳۶۵ وصف گل سوری ۱۳۷۰ گندم و گیلاس ۱۳۷۱ زیباتر از شکل قدیم جهان ۱۳۷۶ چه تلخ است این سیب ۱۳۷۸ خلیج و خزر ۱۳۸۰ باران برگ زوق: دفتر غزل‌ها ۱۳۸۰ اتفاق آخر ۱۳۸۰ حادثه در بامداد ۱۳۸۰ ریشه‌های شب ۱۳۸۴ غزل غزل‌های سورنا ۱۳۸۴ منوچهر آتشی در سال 1351 در فیلم آرامش در حضور دیگران به نویسندگی، تهیه‌کنندگی و کارگردانی ناصر تقوایی در نقش آتشی ایفای نقش کرد. وی همچنین در سال 1380 در دو فیلم سرد سبز و جام جان به کارگردانی ناصر صفاریان در نقش خودش بازی نمود. منوچهر آتشی ۲۹ آبان ۱۳۸۴ بر اثر ایست قلبی در سن ۷۴ سالگی در بیمارستان سینا تهران درگذشت و در بندر بوشهر در کنار مزار شیخ حسین چاهکوتاهی به خاک سپرده شد که چند سال بعد فرهنگسرای بزرگ شیخ حسین چاهکوتاهی در آنجا بنا شد. وی چند روز قبل از مرگش در مراسم چهره‌های ماندگار به عنوان چهره ماندگار ادبیات معرفی شده بود.