شعرگرام - پایگاه شعر و ادب پارسی
شمارهٔ ۴۱۲
امیر معزی
امیر معزی( قصاید )
83

شمارهٔ ۴۱۲

تو راست روی چو نسرین تازه ای بت چین
مراست از غم عشق تو روی چون نسرین
توراست پروین زیر دو دانهٔ یاقوت
مراست دیدهٔ یاقوت بار بر پروین
توراست زر طرازنده بر میان دو سیم
مراست زرّ گدازنده بر رخ سیمین
تو راست بستر و بالین همیشه پرگل و ماه
مراست پر تَف و نم بی تو بستر و بالین
تو راست پرخم و چین جَعْد زلف غالیه بار
مراست قامت و روی از غم تو پُر خم و چین
توراست پرچین از ساج گرد لاله ستان
مراست گرد گل زرد عاج گون پرچین
تو راست مشک به کافور بر عجین به گلاب
مراست خاک به خونابه زیر پای عجین
توراست مار قرین بر فراز برگ سمن
مراست برگ سمن بر فراز مار قرین
توراست برچین بر روی حلقه کرده جنان
مراست عشق تو بر گوش حلقه کرده چنین
توراست آذر برزین به روی بر ز نشاط
مراست بر دل ز اندیشه آذر برزین
توراست تلقین آشوب و فتنه از دیوان
مراست مدح وزیر از فرشتگان تلقین
وزیر خسرو و شرق و نصیر ملت شرع
مجیر دولت و تایید او موید دین
سپهر نصرت ابوالفتح کاختران سپهر
به صد هزار قرانش نیاورند قرین
بزرگوار وزیری که هست بهرهٔ او
ز هفت کوکب سیاره هفت چیز گزین
ز زهره بزم و ز بهرام قُوّت اندر رزم
ز تیر در همه علمی ضمیر روشن بین
ز ماه سیر شبانروزی و ز کیوان خشم
ز مهر طلعت و از اُ ورمزد رای رزین
یمین او سبب روز و روزی بشر است
بدین سخن نه گرو بایدم همی نه یمین
شود گشاده در روزی و بتابد روز
چو او به دیوان بگشاید این خجسته یمین
نخست روز کند آرزوی خدمت او
چو در بدن متحرک شود جَنان جنین
ز حرص خدمت و دیدار او عجب نبود
که بی قرار شود نطفه در قرار مکین
چو کلک و مِقرَ عه در صدر زین به کف گیرد
دلیروار دو صنعت کند بدان و بدین
به نوک کلک جهانی ببخشد اندر صدر
به شیب مِقرَعه ملکی بگیرد اندر زین
به روز رزم گر از دست او شرف یابد
مسیر طایر و دفع طمع کند شاهین
سرشت او به صفت چون سرشت ما نبود
که او ز ماء معین است و ما ز ماء مهین
اگر سحاب بیاموزدی سخاوت او
به جای قطره همه بدره باردی بر طین
علی العموم بیارایدی جهان خرداد
علی الخصوص بیارایدی به فروردین
به یادم آمد بیتی که عنصری گوید
به لفظ و معنی پاکیزه تر ز درّ ثمین
نه من به تضمین مدحش همی بیارایم
همی به مدح وی آراسته کنم تضمین
« آیا ز مرکب تو گرد رفته بر گردون
کشیده رایت عالیت سر به علیّین »
زمانه گشت بر اعدا چو حلقهٔ خاتم
چو روز فتح گرفتی زمانه زیر نگین
به بحر کینه چو خصم تو در سفینه نشست
سفینه گشت نگونسار و غرقه شد مسکین
در آن مقام تو گفتی که بر سر اعدا
همی حجارهٔ سِجّیل بارد از سِجّین
هنوز ناشده از مغزشان بخار شراب
نهاد مالک بر دستشان همی غسلین
جهانیان همه آگه شدند و دل بستند
که چون گشاد قضا بر مخالفانت کمین
ز بس نهیب سر اندر کنند و دم نزنند
نهنگ شرزه و پیل دمان و شیر عرین
ز جان گرگین گرگان همی خورد تشویر
که آب دیلم بردی و رونق زوبین
نداشتی خطری پیش او سیاست تو
اگر به گرگان بودی هزار چون گرگین
که از کفایت و رای تو آن ولایت را
همه سلامت و امن است و راحت و تسکین
ز جانبیش به سر حد ماوراء النهر
ز جانبیش به در بند کشور غزنین
تو ایدری و ز تدبیر تو بهر دو طرف
هزار سدّ بلندست و صد هزار حصین
نظیر تو ز وزیران کسی ندانم من
به عقل کامل و رای صواب و عزم متین
نپاید آنکه به جنگ تو آید اندر جان
نیاید آنکه به خیل تو آید اندر چین
بشارتی رسد از فتح و مژدهٔ ظفرت
چو گوش و چشم تو را باشد اختلاج و طنین
امید هست که آرد به درگهت فغفور
همه طرایف چین از نگارخانهٔ چین
کشند پیش تو چیبال و قیصر رومی
بتان زرین از سومنات و قسطنطین
خدای عرش ز خاک آفرید شخص تو را
کِرام پیش تو زان خاک برنهند جبین
دفین کنند همه گنج در زمین وزرا
به جای گنج همی دشمنان کنی تو دفین
ز بهر آن بدهی گنج و در زمین بنهی
که باید از قبل دشمنانت زیر زمین
خزانه دار چو در بزم بشنود ز تو هان
سلاح دار چو در رزم بشنود ز تو هین
ز بحر جود همه زرّ ناب خیزد موج
ز ابر خشم همه خون صرف ریزد هین
کجا زمانه به سکّین همی سری بُرّد
کز آن سرش به دل اندر خلاف باشد و کین
اگر کنی تو به سکّین اشارتی که مَبُر
نبرد آن سر و سر باز پس کند سکّین
به دست توست همایون یکی همای شگفت
به خلق ا جمله ا دُرافشان ، به فرق مشک آگین
کجا صریر کند ملک را دهد ترتیب
کجا صفیر کند شرع را کند تزیین
مَشاطه ای عجب است او که رنگ مشکینش
مَشاطگی نکند جز به صبح باز پسین
مهندسی است که از بهر مصلحت شب و روز
همی به روز بر اشکال شب کند تعیین
جو در بنان تو سازد بنای فضل و ادب
به عقد او نرسد مه به عقدهٔ مشکین
بزرگوارا پوشیده نیست بر دل تو
سخن چنانکه فراز آورند غَثّ و سَمین
سخنوران جهان دیدهٔ کهن شده را
به روزگار تو نو گشت سیرت و آیین
منم به خدمت تو شخص خویش کرده رهی
به شکر و منّت تو جان خویش کرده رهین
نبسته مدح تو برحسب طاقت و امکان
نشسته پیش تو بر فرش حشمت و تمکین
عروس بخت مرا بخشش تو کابین است
قبول توست گر او را قباله و کابین
سزدکه خوانم مدح تورا جوانی و جان
که چون جوانی و چون جان خوش آید و شیرین
غذای جان نشناسم جز آفرین تو را
و گر شناسم بر من مباد جز نفرین
همیشه تا که امامان خبر دهند همی
ز حوض کوثر و ماء معین و خلد برین
همیشه بزم تو چون خلد باد خرم و خوش
کف تو کوثر و می در کف تو ماء معین
تو با سعادت و شادی نشسته چون رضوان
به خدمت تو رده برکشیده حورالعین
به جان پاک تو هر ساعتی ز رحمت صرف
رسیده فیض الهی ز دست روح الامین
قیاس عمر تو چندان که در شمار کنند
از آن شمار بود اَلف ، کمترین تعیین
زمانه در همه وقتی تو را رهیّ و غلام
خدای در همه کاری تو را نصیر و معین
به مجلس تو ثنای من از در احسنت
به حضرت تو دعای من از در آمین